AK Parti İstanbul Milletvekili Ahmet Berat Çonkar ve AK Parti Giresun Milletvekili Cemal Öztürk’ün imzaladığı önerge ile iştirak finans sisteminin amacı, kapsamı ve tanımları belirlendi.
Teklif, iştirak finansman sisteminin kurumsal bir yapıya kavuşturularak sürdürülebilir bir şekilde geliştirilmesini, finansal istikrara katkıda bulunulmasını, iştirak finansman kuruluşlarının faaliyet ve hizmetlerinin iştirak finansman esasları ve standartları ile uyumunun sağlanmasını ve hizmet alanların hak ve menfaatlerini yardımcı finans sisteminden korumak.
Türkiye Bağlı Mali Kuruluşlar Birliği, iştirak finansman kuruluşları ve bu kuruluşların yurt dışında Türkiye’de bulunan şubeleri, iştirak finansman hizmeti vermekle yükümlü oldukları kanun veya bu Kanunla yetkilendirilen veya izin verilen kuruluşlar ile danışmanlık, kontrol ve derecelendirme tüm bu kurumlara katılım finansmanı alanında Hizmet alınan kurum ve kuruluşlar bu kanun kararlarına tabi olacaktır.
TANIMLAR ve KISALTMALAR
Teklifte yer alan tanımlar ve kısaltmalar;
Ana Paydaş: Denetimi altındaki bağlı ortaklıkların finansal tablolarını konsolide eden Bağlı Mali Kuruluşlar Kümesini,
Bağlı Menfaat Sahibi: Ana Menfaat Sahibinin kontrolünde faaliyet gösteren iştirakleri,
Dernek: Türkiye Bağlı Mali Kuruluşlar Birliği’ni,
Başkan: Bağlı Kuruluş Finansal Standartlar İhtisas Komitesi Lideri,
Danışma Komitesi: Bağlı finans kuruluşu veya tüzel kişi tarafından, iştirak finansmanı faaliyetlerinin iştirak finansmanı esas ve standartlarına uygunluğunu sağlamak üzere değerlendirmek ve karar almak üzere kurulan komiteyi,
Karz: Borç verenin ödünç alana bir ölçü para veya tüketime benzer bir şey vermeyi, borç alanın da aynı nitelik ve büyüklükteki şeyi iade etmeyi taahhüt ettiği sözleşmeyi,
Katılım Finansmanı Derecelendirmesi: İştirak finans kuruluşlarının ve iştirak finansman faaliyetlerinin, iştirak finansmanı esas ve standartları ile yetkili kuruluşlar tarafından yayınlanan kurumsal yönetim ilkelerine uyum derecesinin belirlenmesi amacıyla verilen derecelendirme hizmetini,
Katılım Finansmanı Esasları: Katılım Finans Standartları İhtisas Kurulu’nun uygulama, kapsam ve çerçevesinin asılları, iştirak finansman sistemine dahil edilmesi uygun görülmeyen hususların belirlenmesi amacıyla Katılım Finansal Standartlar İhtisas Kurulu tarafından belirlenir. ve bu Kanun kapsamındaki tarafların uymakla yükümlü oldukları,
Katılım Finansmanı Faaliyeti: İştirak finansmanı hizmetleri ve yatırımları, İştirak Finansmanı Hizmeti: Müşteriler veya üçüncü kişilerle yapılan sözleşmeler çerçevesinde iştirak finansmanı esaslarına uygun her türlü ticari ve mali iş, süreç veya uygulamalar. müşteriler,
Katılım Finans Kurumu: Bankacılık Kanunu, Sermaye Piyasası Kanunu, Sigortacılık Kanunu, Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu kapsamındaki tüm faaliyetlerini iştirak finansman esas ve standartlarına uygun olarak yürüterek iştirak finansmanı faaliyetlerinde bulunan kuruluşları, veya Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansmanı Şirketleri Kanunu. ve Bağlı Finansal Kurumlar Kümesi,
Katılım Finans Kuruluşu: Bankacılık Kanununda tanımlanan iştirak finans kuruluşunu,
Katılım Finansmanı Sistemi: Bağlı finansal kuruluşlar, iştirak finansman faaliyetleri ve bunları düzenleyen kurallardan oluşan yapıyı,
Katılım Mali Standartları: İştirak finansmanı faaliyetlerinin iştirak finansmanı esaslarına uygun olarak yürütülmesini sağlamak amacıyla Kurulca yayımlanan uygulama esaslarını,
Katılım Finansmanı Yatırım: Finansal kuruluşların tabi oldukları mevzuat çerçevesinde iştirak finansmanı esaslarına göre yürüttükleri her türlü yatırım işlemlerini,
Kontrol: Bankacılık Kanunu’nda tanımlanan denetim kavramını,
Yönetim Kurulu: Bağlı Kuruluş Finansal Standartlar İhtisas Konseyi,
Yetkili Kuruluş: Hazine ve Maliye Bakanlığı, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Sigorta ve Bireysel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Sermaye Piyasası Kurulu, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Kontrol Standartları Kurumu, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ve diğer düzenleyici ve denetleyici kurumlar ilgili olarak. konuşacak.
Katılım finansmanı faaliyetleri
Anılan kanunlarda tanımlanan iştirak finansmanı esas ve standartlarına uygun faaliyetlerin yanı sıra, katılım finans kuruluşlarının faaliyet izni bakımından tabi oldukları kanunlarda yer alan kararların gizli tutulması kaydıyla; iştirak finansmanı esas ve standartlarına uymak kaydıyla gayrimenkul, emtia, hizmet, maddi ve maddi olmayan varlıkların alımı, satımı veya kiralanması; 13 Ocak 2011 tarihli Türk Ticaret Kanunu’nda düzenlenen sermaye şirketi olarak veya esas alınan proje bazında kendi nam ve hesabına her türlü iştirak ve kazanç işlemlerini yürütebilecektir. iştirak finansmanı esaslarına ve standartlarına uygun olması kuralı ile taraflar arasında imzalanan periyodik ortaklık sözleşmesidir.
Katılım finansmanı kuruluşları, Kurul tarafından belirlenen iştirak finansmanı esasları ve standartlarına göre faaliyet göstereceklerdir.
Bağlı ortaklık finansal kuruluşunun kendisi, bağlı ortaklığı veya bağlı ortaklığı vasıtasıyla, katılım finansmanı kuruluşlarının; finansman süreçleri ve belgelerde açıkça yer alması kural olacaktır.
Katılım finansmanı faaliyetlerinde bulunmaya ilişkin sınırlamalar
Katılım finans kuruluşları dışında hiçbir gerçek veya tüzel kişi, ticari unvanlarında, her türlü belge, ilan ve reklamlarında veya kamuya açıklamalarında doğrudan veya dolaylı olarak iştirak finans kuruluşu olduğu izlenimini uyandıracak kelime ve ifadeleri kullanamaz. bu Kanunla düzenlenen veya iştirak finans kuruluşu olarak faaliyet gösterenler. Bu kararlar, ilgili kuruluşlar hakkında uygulanmayacak olup, kapsamda belirtilen mali kuruluşların yalnızca iştirak finansman faaliyetleri ile ticaret unvanı dışındaki her türlü belge, ilan, reklam ve kamuya açıklamaları ile sınırlı olacaktır.
Kuruluş, birleşme, bölünme ve dönüşüm
Türkiye’de kurulacak iştirak finansman kuruluşunun izin başvurusunda, kuruluşun iştirak finansman esas ve standartlarına uygun olarak faaliyet göstereceğini şirket sözleşmesinde veya şirket yokluğunda beyan etmesi kuraldır. sözleşmeyi ilgili belgelerde düzenler ve yürütülecek yan finansman faaliyetlerine ilişkin iş planını ilgili kuruluşa sunar. olacak. Bu kararlar, merkezi yurt dışında bulunan iştirak finansal kuruluşların Türkiye’de şube açma başvurularında da uygulanacaktır.
Türkiye’de faaliyette bulunan bir bağlı finansal kuruluşun bölünmesi, bir veya birden fazla başka finansal kuruluşla birleşmesi, bağlı olunmayan bir finansal kuruluşun, Kurul tarafından belirlenen standartlar dikkate alınarak iştirak finansal kuruluşuna dönüştürülmesi, ilgili kanunlarda gizli kalmak kaydıyla, yetkili kurumların izni ile yürütülebilir.
Yönetim organının sorumluluğu
Söz konusu kurumların idari organları, bu kurumların iştirak finansmanı esas ve standartlarına uygun olarak faaliyet göstermeleri için gerekli yapı ve süreçlerin kurulmasından ve işletilmesinden sorumlu olacaktır.
Katılım finans kuruluşları, faaliyetlerinin katılım finansmanı ilke ve standartlarına uygunluğunu sağlamak üzere karar alma ve değerleme yapma misyonu ile en az 3 üyeden oluşan başvuru komitesi kurmakla yükümlü olacak.
Danışma kurulu, iştirak finansal kuruluşun üst yönetiminin ve ilgili tüm taraflarının etkisinden uzak, bağımsız olarak çalışacak ve karar alacaktır. Kurul, kurulca belirlenen esas ve standartlar ile alınan genel kararlara aykırı karar alamayacaktır.
Danışma kurulu üyelerinin en az üçte ikisinin İslam hukuku alanında doktora derecesine, diğer üyelerin ise iktisat, işletme, finans veya İslam iktisadı veya finansı alanlarında doktora derecesine sahip olması ve en az 5 yıl mesleki deneyime sahip olması gerekir. .
Danışma kurulu üyeliğine atanacakların gerekli kuralları sağladıklarını gösteren belgelerle birlikte meclise bildirilmesi ve meclis onayının alınması kural olacak. Bildirim tarihinden itibaren 7 iş günü içinde meclis tarafından olumsuz görüş bildirilmediği takdirde ilgili kişiler atanabilir.
Uyum, iç denetim ve iç kontrol faaliyetleri
Katılım finansal kuruluşları, faaliyetlerinin iştirak finansmanı esas ve standartlarına ve danışma kurulu kararlarına uygun olarak yürütülmesini teminen gerekli uyum ve iç denetim faaliyetlerini yürütür.
Katılım finansmanı kuruluşları, faaliyetlerinin iştirak finansmanı esas ve standartlarına ve danışma kurulu kararlarına uygun olarak yürütüldüğü konusunda kuruluşun üst yönetimine, ortaklarına ve diğer menfaat sahiplerine güvence sağlamak amacıyla iç kontrol faaliyetleri yürütür.
Katılım finansmanı iç kontrol faaliyetleri ile iştirak finansmanı iç denetim ve uyum faaliyetlerinin yeterliliği ve etkinliği artırılacak, kuruluş faaliyetlerinin iştirak finansmanı esas ve standartları ile istişare komitesi kararlarına uygunluğu denetlenecektir.
Bağımsız kontrol ve derecelendirme
Finans kuruluşlarının iştirak finansman esasları ve standartları ile uygulama komitesi kararlarına uygunluğunun bağımsız denetimi; Kamu Gözetimi, Komitenin görüşü alınarak Muhasebe ve Kontrol Standartları Kurumu tarafından yetkilendirilen bağımsız denetim kuruluşlarınca yürütülür. Bağımsız denetim kuruluşları, faaliyetlerinden Türk Ticaret Kanunu denetçilerinin kararları doğrultusunda sorumlu olacaklardır.
Finansal kuruluşların iştirak finansman derecelendirmesi, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Kontrol Standartları Kurumu tarafından yetkilendirilen ve Kurul tarafından onaylanan derecelendirme kuruluşları tarafından yapılacaktır. Derecelendirme kuruluşları, faaliyetlerinden Türk Ticaret Kanunu denetçilerinin kararları doğrultusunda sorumlu olacaklardır.
Finansal kuruluşlar, sundukları iş ve hizmetlerin ikincil finansman esas ve standartlarına göre işleyişi, sözleşme kararları ve tarafların hak ve yükümlülükleri hakkında müşterilerini ve kamuoyunu aktif olarak bilgilendirmekle yükümlü olacak.
Kamu tüzel kişiliğine sahip, idari ve mali özerkliğe sahip Türkiye Katılımcı Mali Kuruluşlar Birliği, bir kamu kurumu meslek kuruluşu olarak kurulmuştur.
